Dat transparantie en open communicatie onmisbaar zijn voor een goede samenwerking, beamen alle schoolbestuurders en HR-medewerkers. “Het is belangrijk dat we open zijn over onze plannen, elkaar een kijkje in de keuken geven”, vindt Juliet. En dat gaat over verschillende thema's: van functiehuis tot het werven van nieuwe leerkrachten. “Zoiets slaagt alleen als je gezamenlijk het pad van concurrentie verlaat”, zo stelt haar collega, directeur-bestuurder Peter Jonkers van Stichting Primo Schiedam. "En kiest voor het pad van samenwerken."
De meerwaarde begint bij kennisoverdracht, volgens Juliet. "Als we een bepaalde, nieuwe regeling uit moeten werken voor onze scholen, verdelen we de taken. Dat is efficiënt én kostenbesparend." Samen sta je sterker dan alleen, onderstreept Peter met een voorbeeld. "Het mbo had hier in de regio onvoldoende kandidaten om een opleiding tot lerarenondersteuner op te zetten. Als individueel schoolbestuur konden wij die opleiding nooit vullen, maar door samen te werven is dat wel gelukt.” En zo'n opleiding zorgt voor bekwaam onderwijspersoneel voor de regio.
Op die manier werkt de samenwerking ook aan een van de belangrijkste thema’s in onderwijsland: het lerarentekort. De schoolbesturen behouden liever personeel voor de regio, ook al is dat niet voor de eigen school. Het gaat erom dat je elkaar wat gunt, vindt Juliet. “Stel dat ik een waardevolle kracht in mijn personeelsvloot heb, die directeur wil worden. Maar al mijn scholen zijn al voorzien. Dan is een overstap naar een ander bestuur binnen de regio dat wél een directeurspositie vrij heeft, een logische keuze. Want daar komt de werknemer beter tot zijn recht.” Datzelfde geldt voor van-werk-naar-werktrajecten: een leraar die op de ene school niet op zijn plaats is, kan dat op de school van een ander schoolbestuur wel zijn!
Ook in de werving trekken ze gezamenlijk op, vertelt Peter. "Zo hebben we samen een bus om laten bouwen tot escaperoom, waarin je tegelijkertijd informatie krijgt over hoe leuk werken in het onderwijs is. Dankzij onze gezamenlijke middelen konden we deze investering doen. Die bus gaat langs middelbare scholen en mbo’s om leerlingen te werven voor de pabo.”
De bestuurders vergaderen vijf keer per jaar, waarvan drie keer met de HR-medewerkers van de schoolbesturen en de regiocoördinator van VfPf erbij. Die HR-medewerkers en regiocoördinator plannen op hun beurt nog losse overleggen in, om samen bijvoorbeeld het lerarentekort aan te pakken. Zeynep Erdogan is personeels- en kwaliteitsmanager bij het Islamitisch College en in die rol vanaf dag één bij de samenwerking betrokken. "In eerste instantie overlegden de besturen met elkaar en kregen wij na afloop te horen wat ze besproken hadden. Het was soms heel moeilijk om die ideeën concreet uitvoerbaar te maken. Ze klopten op papier wel, maar werkten in de praktijk niet. Daarom zitten wij er nu regelmatig bij en hebben wij los overleg met elkaar. Zo maken we de ideeën makkelijker uit te voeren.”
Bij die overleggen komt ze onder meer beleidsadviseur HR Saskia Mak van SIKO tegen. Die laatstgenoemde heeft nog een voorbeeld van hoe fijn de samenwerking is. "We kunnen direct bij elkaars plannen aanhaken. Dat deden we bijvoorbeeld toen PRIMO een campagne had voor zij-instromers vanuit het hbo. Je kunt het wiel zelf uitvinden of op deze manier tijd besparen."
Ook de HR-medewerkers zien de voordelen van de samenwerking voor de aanpak van het lerarentekort. Anand Jharap, HR-manager bij UN1EK wijst onder meer naar het regionaal opleidingsplan, opgezet om medewerkers zo goed mogelijk te scholen. "We verdeelden de taken om dat op te zetten. Als individueel schoolbestuur heb je daar de mankracht niet voor, maar als regio samen wel", legt hij uit.
Peter ziet de samenwerking in de toekomst graag intensiveren. Door meer samen te werken houd je naast tijd ook geld over. "Ik denk dat we uiteindelijk naar grootschaligere besturen gaan, waardoor je efficiënter bestuurt. De kunst is dan wel om dicht bij de dagelijkse werkelijkheid te blijven, het contact met je personeel te houden."
Peters belangrijkste tip voor scholen die willen samenwerken? "Ga het gewoon doen. Je komt tijdens het proces echt wel obstakels tegen. Maar zolang je die met elkaar bespreekt en naar elkaar luistert, komt het goed. Soms moet je accepteren dat een ander schoolbestuur een andere opvatting heeft en je dus niet alles precies hetzelfde kunt doen. Het gaat er uiteindelijk om dat een samenwerking iedereen iets oplevert." Anand: “We verschillen dan wel qua achtergrond, maar HR is HR en onderwijs is onderwijs. We staan voor dezelfde vraagstukken. Laten we die dan ook samen aanpakken.”
Ook VfPf is een partij in de samenwerking. De vijf besturen vinden de rol van regiocoördinator Gerard Poot waardevol. Hij helpt de HR-medewerkers bij complexe onderwerpen, maar is ook de lijm tussen alle schoolbesturen. "Zijn onafhankelijke denken is echt van waarde voor een samenwerking als deze", aldus Juliet. Peter: "Regelgeving kan weerbarstig zijn. Gerard helpt bij het vinden van onze weg daarin."
Ook samenwerken met andere schoolbesturen? Neem contact op met uw regiocoördinator voor de mogelijkheden. De contactgegevens vindt u via vfpf.nl/regioteams.
SIKO, Wijzer, UN1EK, PRIMO en het Islamitisch College: vijf schoolbesturen, vijf visies. Samen profiteren ze van één samenwerking. "Want vijf weten meer dan één", zo is de treffende verklaring van Juliet van der Lugt, voorzitter College van Bestuur bij Wijzer in Opvang en Onderwijs. Zij ziet vooral de voordelen van de samenwerking. "Samenwerken is hard werken. Het is belangrijk dat je oog houdt voor wat het je oplevert, in plaats van te kijken naar wat het je niet brengt. Door een klimaat te scheppen waarin iedereen transparant durft te zijn, komen we verder."
