Vitaal en met plezier voor de klas na je pensioen

Het onderwijs kampt al lange tijd met een personeelsprobleem door lerarentekorten, ziekteverzuim en uitval. Nieuwe aanwas is belangrijk, maar ook het behouden van personeel en het managen van uitstroom is essentieel. Leerkrachten moeten met plezier voor de klas (blijven) staan. Daarom worden diverse maatregelen genomen. Zoals het Generatiepact, het werken met zijinstromers en het op de agenda plaatsen van thema’s als vitaliteit en gezondheid. Daarnaast worden leerkrachten die niet per se met de pensioengerechtigde leeftijd willen stoppen, gestimuleerd aan het werk te blijven.

Gerda Wagter staat al haar hele leven voor de klas. Op een tussenpauze van tien jaar na; ze kreeg in die tijd vier kinderen en nam de zorg voor hen op zich. “Toen ik op mijn 21e van de pedagogische academie af kwam, ging ik direct aan het werk. Eerst op een kleine school in Lexmond, later via een vervangingspool in Utrecht. In die tijd was er een overschot aan leerkrachten; ik schreef wel 38 sollicitatiebrieven.”

Ze werkt een hele tijd in Utrecht, komt later terecht op de basisschool van haar kinderen in De Meern en werkt tot slot op een school in Houten. “Daar werkte ik tot- ik 60 werd. We verhuisden toen naar Hardenberg en ik besloot vervroegd uit het onderwijs te stappen. Tot ik op mijn 63e in het lokale krantje een baan als extra leerkracht voor de woensdagochtend tegenkwam. Ik solliciteerde met de gedachte: ik zie wel of het wat wordt. Inmiddels werk ik al vier jaar op PCBS De Hoekstee in Beerzerveld.”

Gerda vermaakte zich prima tijdens haar pensioen, maar de baan was een mooie aanvulling op haar bezigheden. “Mijn man werkt ook nog. Het onderwijs vind ik het leukste wat er is. Het vak zelf, maar ook de gezelligheid van de collega’s. Ik wilde maatschappelijk betrokken blijven.” Waar ze eigenlijk alleen op woensdagochtend kinderen extra begeleiding zou geven, staat ze inmiddels ook vaak voor de klas. “Ik ving zwangerschapsverloven en ziekteverzuim tijdens de pandemie op. Als vliegende kiep spring ik in waar het nodig is.”

Het verbaasde Gerda wel dat ze op haar 63e nog werd aangenomen. “Ik heb de directeur ook gevraagd waarom. Hij vertelde me dat ik uitstraalde dat ik hart voor de zaak heb. Dat ik een positieve sfeer meebreng. En mijn ervaring in het onderwijs is natuurlijk mooi meegenomen.”

Dat betekende overigens niet dat er niets bij te leren viel. De afgelopen jaren veranderde er veel in het onderwijs, van andere manieren van lesgeven tot grotere klassen en meer administratieve last. Gerda: “Alle kinderen op onze school werken met een Chromebook. En ook lesprogramma’s als Snappet waren nieuw voor mij. Ik ben van mezelf gelukkig heel nieuwsgierig en bereid bij te leren, maar dat móét ook wel. Wil je meedoen, dan moet je je in de veranderingen willen verdiepen. Werkgevers kunnen daarbij helpen, en ze doen het gelukkig ook. Bijvoorbeeld met begeleiding of bijscholing tijdens studiedagen. We hebben daarin allemaal – zowel werknemer als werkgever – een verantwoordelijkheid, zodat we kinderen zo goed mogelijk kunnen onderwijzen.”

Gerda merkt op dat er nooit met haar gesproken is over doorwerken na de pensioengerechtigde leeftijd. Terwijl ze wel voordelen ziet. “Het zorgt bijvoorbeeld voor variatie in leeftijd in het team. Binnen PCBS De Hoekstee is de oudste leerkracht 68, de jongste ongeveer 25 jaar. De ervaren kijk van de oudere leerkrachten en de frisse blik van de leerkracht die net begint, vullen elkaar heel mooi aan.” Daarnaast geeft haar functie andere leerkrachten ruimte. “Ik vang bijvoorbeeld ook lessen op wanneer handelingsplannen gemaakt moeten worden na de Citotoets. Collega’s ervaren dan enorme werkdruk, met mijn hulp ontlasten we hen.”

Ze hoopt dat haar collega’s inzien dat zij er straks ook voor kunnen kiezen langer door te blijven werken. “Zeker omdat de directeur van PCBS De Hoekstee meedenkt. Toen mijn zusje drie jaar geleden ziek werd, kon ik vrij nemen om de laatste weken bij haar te zijn. En toen mijn vader van 95 vorig jaar nog niet gevaccineerd was en ik hem wel wilde bezoeken maar bang was hem te besmetten, kreeg ik zes weken vrij in lockdown-tijd. Ik heb geen eigen groep en kan er dus ook makkelijker even tussenuit als dat nodig is. Omdat de school daarin flexibel is, zet ik graag een stapje extra waar nodig. Het is geven en nemen.”

Eigenlijk zou Gerda dit schooljaar stoppen met werken, maar ze vindt het te leuk. “Werken in het onderwijs geeft me zoveel energie. Ik heb een leuke band met de kinderen en met mijn collega’s. De sfeer op school is goed. Ik voel me enorm gewaardeerd. Ik maak écht onderdeel uit van de maatschappij. Mijn gezondheid laat het toe. En ik heb ’s avonds nog eens wat anders aan mijn man te vertellen”, grapt ze. Daarom stapte ze naar de directeur. “We hebben afgesproken dat ik voorlopig blijf, ik stop pas na het volgende schooljaar. Dan ben ik 67 en is het tijd voor andere dingen, zoals reizen met mijn man.”

VfPf zet zich in voor het gezond en met plezier aan het werk houden van onderwijspersoneel
in het PO. Vitaliteit en werkplezier dragen bij aan het functioneren en het behoud van personeel. Het houdt bijvoorbeeld een bevlogen schoolkracht als Gerda op latere leeftijd nog inzetbaar voor de klas. Wilt u ook aan de slag met onderwerpen als duurzame inzetbaarheid en strategische personeelsplanning of wilt u meer weten over het Generatiepact? Neem contact op met uw regiocoördinator. Kijk voor contactgegevens op www.vfpf.nl/regioteams.