“We startten in 2013 met een geheel nieuwe, driekoppige directie nadat er voorgaande jaren verschillende directeuren waren vertrokken”, vertelt Wim Mensinga, directeur van de Martin Luther Kingschool. “We troffen een complexe situatie aan en een hoog ziekteverzuim.” Om orde op zaken te stellen, stelt het nieuwe directieteam een meerjarenplan op. In het eerste jaar zet het drietal de organisatie goed op poten en zorgt dat de school weer aan de inspectienormen voldoet. Vervolgens krijgt de kwaliteit van het onderwijs een boost en is er aandacht voor het team en de onderlinge samenwerking. “We zijn nu enkele jaren met het team aan de slag. Denk aan ‘Teach like a champion’, omgaan met agressie/fysiek begeleiden en cursussen over autisme.”
Ondanks de voortvarende aanpak en de teamactiviteiten sinds het aantreden van het drietal blijft het ziekteverzuim structureel hoog, ruim 10 procent in het schooljaar 2017/2018. “Een groot aandeel is langdurig verzuim. Wel is de meldingsfrequentie sterk verminderd en is de cultuur van gemakkelijk ziekmelden verdwenen.” De school besluit mee te doen aan het project ‘Gezonde Werkdruk?!’ waarbij medewerkers zichzelf beter leren kennen. De medewerkers die van meet af aan bij het programma zijn betrokken, reageren positief op de aanpak.”
Uit de Werkdrukscan bij de start van het project, de 0-meting, blijkt dat medewerkers druk ervaren omdat ze voor hun gevoel veel moeten: twee maal per jaar voor elke leerling een ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) maken, veel vergaderen, extra taken uitvoeren bovenop wat er al in de jaarplanning staat... . “Ondanks dat we de jaren daarvoor al keuzes hadden gemaakt in het papierwerk”, meldt Mensinga.
Als onderdeel van het project volgt de directie de cursus Management Drives*. Mensinga is zeer te spreken over het effect van deze methode. “Ik heb meer inzicht in mijn kracht en valkuilen en hoe ik functioneer. Heel prettig. Als directieteam weten we ook beter waar onze sterke en zwakke kanten zitten, waar we elkaar op kunnen aanspreken en hoe we elkaar kunnen versterken.” De directieleden volgen naast Management Drives nog de cursus Waarderend Leiderschap. “Ook die heeft ons veel gebracht. Ik kijk anders aan tegen medewerkers en benader iedereen vanuit een positief perspectief, vanuit waardering.”
Eenmaal bekend met de methode neemt de directie de leerkrachten mee in Management Drives. “Dit heeft voor iedere medewerker een profiel opgeleverd, dat met betrokkene is besproken.” Management Drives verrijkt ook het leerkrachtenteam, weet Mensinga. “Ze kennen zichzelf beter en benaderen conflictsituaties vanuit Management Drives. Ze zien in dat iedereen anders tegen dingen aankijkt in plaats van dat dingen persoonlijk bedoeld zijn. Ze hebben meer begrip voor elkaar, bespreken dingen eerder met elkaar, gaan bij elkaar te rade en voeren vrijwillig werkoverleg. En het belangrijkste: medewerkers beseffen dat ze veel dingen doen waarop ze zelf invloed kunnen hebben. Als directie moet je er wel voor zorgen dat Management Drives ‘levend’ blijft en de dingen steeds vanuit die invalshoek blijven benaderen. Zo voeren we onder andere onze functioneringsgesprekken aan de hand van Management Drives.”
Om de druk te verlagen neemt de directie ondertussen een aantal maatregelen. Ze verandert onder andere de vergaderstructuur. “Daarmee gaven we de leerkrachten meer invloed.” Daarnaast brengt ze de OPP’s terug van twee naar één keer per jaar, vereenvoudigt zij het systeem voor jaartaken en maken de leerkrachten hun werkrooster inzichtelijk. Bij de tussenmeting eind schooljaar 2018/2019 ziet het resultaat van de Werkdrukscan er al heel anders uit. “De gevoelde druk was sterk verminderd.” Op de ML Kingschool heerst inmiddels een relaxte werksfeer. Het Vervangingsfonds besluit het project vanwege de geldende coronamaatregelen te verlengen tot 31 december 2020. “Dat is mooi, want we willen het natuurlijk graag helemaal afronden met een laatste Werkdrukscan en teamevaluatie.”
De tussenmeting signaleert nog wel dat de leerkrachten druk blijven ervaren van leerlingen met gedragsproblemen. “Dat aantal is de afgelopen jaren toegenomen.” De directie besluit de eenmalige € 1000 van het Vervangingsfonds aan te vragen voor een teamproject naar keuze. De ML Kingschool voegt dit bedrag toe aan de kosten van het tweejarig project ‘De Vreedzame School’, gericht op het gedrag en de sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen. “We werken in dit project aan een verbetering van het pedagogisch klimaat. Voor iedere leerling gelden op school dezelfde omgangsregels en leerkrachten hanteren dezelfde aanpak. Dat geeft duidelijkheid en rust: alle neuzen dezelfde kant op. En dat scheelt weer in de ervaren werkdruk. Een groot deel van de voorbereidingen doen we samen tijdens studiedagen. Daarbij ervaren collega’s veel onderlinge steun wat bijdraagt aan de ontspanning. Heel fijn dat we die € 1000 hieraan konden besteden.”
Mensinga raadt iedere school deelname aan het project ‘Gezonde Werkdruk?!’ aan. Hij heeft veel waardering voor de gestructureerde begeleiding van de adviseurs van het Vervangingsfonds. “Die twee jaar leveren een school gigantisch veel op. Je moet er dan wel helemaal voor gaan en andere dingen even op een zacht pitje zetten. Als je alleen maar over onderwijsinhoud praat, dan kom je nooit aan jezelf en je eigen functioneren toe. Bij ons is het ziekteverzuim van ruim 10 procent in het schooljaar 2017/2018 gedaald naar iets meer dan 4 procent nu. Een spectaculaire daling. Of dat geheel is toe te schrijven aan het project weet ik niet. Wel is het zo dat de daling samenvalt met dit project.”
De Martin Luther Kingschool in Purmerend is een school voor speciaal onderwijs (SO) en voortgezet speciaal onderwijs (VSO). Dagelijks verzorgen 55 leerkrachten onderwijs voor 180 leerlingen van 4 tot en met 18 jaar. Meer informatie: www.mlking-schoolso.nl
*Management Drives geeft inzicht in wat een persoon of team motiveert. De methode hanteert een gemeenschappelijke ‘zes kleurentaal’ om gedrag bespreekbaar te maken en de kracht van het team en ieder individu daarin te gebruiken. Iedere kleur staat voor een persoonlijke leiderschapsstijl of team-/organisatiecultuur. Het Vervangingsfonds introduceerde Management Drives binnen het Project ‘Gezonde Werkdruk?! Daar word je beter van.
